Tháng 10 năm nay tuy không mang sắc thái của một cuộc cách mạng nhưng cũng hoàn toàn không thua kém ở mức độ căng thẳng xã hội cũng như những bi‰n động ngầm đang dần dần làm thay đổi m†i quan hŒ xã hội, kinh t‰ của đất nước vĩ đại này. Bắt đầu từ cuộc tổng đình công ngày 7/10 trên hầu như tất cả các thành phố lớn ở Nga. Hàng triŒu người dân xuống đường bi‹u tình với khẩu hiŒu chính: trả tiŠn lương nợ, thay đổi chính phủ, ph‰ truất tổng thống. H† là ai? đấy là hầu h‰t các công nhân viên chức nhà nước chủ y‰u sống vào đồng lương, trợ cấp của chính phủ - đa số trong đó không nhận được tiŠn lương đã trong nhiŠu tháng trời. Sự bất mạn còn th‹ hiŒn rất rõ ở tầng lớp thanh niên, sinh viên - lớp trẻ này cảm giác vô v†ng trước một nŠn giáo dục kém chất lượng, thi‰u sự bảo trợ, tru cấp của nhà nước cũng như viŒc xã hội không bảo đảm cho tương lai hay nghŠ nghiŒp của h†. Tất nhiên, những khẩu hiŒu hành động trong ngày này không xa lạ gì với hiŒn trạng xã hội Nga trong xuốt nhiŠu năm gần đây. Th‰ nhưng có khác ở một đi‹m - đây là hành động được tổ chức bởi nhiŠu đảng phái khác nhau mà thành phần trụ cột chính là tổng công đoàn. Cũng lần đầu tiên, một cuộc bãi công với quy mô và sự chuẩn bị căng thẳng như vậy được ti‰n hành một cách h‰t sức có tổ chức vá hòa bình. Người Nga không muốn bạo động.

          Mặc dù một trong những mục đích chính của tổng bãi công là đòi ph‰ truất tổng thống, cộng thêm vào đó k‰t quả của cuộc khủng hoảng đang xảy ra ở Nga cũng như từ nhiŠu phương diŒn bất lợi khác, tổng thống Elsin vẫn kiên quy‰t giữ cương vị của mình cho đ‰n h‰t nhiŒm kỳ vào năm 2000. Ông khẳng định rằng: trong khi đang còn giữ chức vị tổng thống thì "m†i lực lượng vũ trang sẽ và chỉ sẽ đặt dưới quyŠn điŠu khi‹n trực ti‰p của tổng thống". Tuy nhiên, các th‰ lực chính trị Nga đã bắt đầu xúc ti‰n cho một cuộc chạy đua ứng cử tổng thống mới. Ủy ban bầu cử trung ương trong tuần trước đã cảnh cáo rằng, rất có th‹ h† sẽ ph‰ truất quyŠn ứng cử của một số người do những vi phạm vŠ nguyên tắc vận động bầu cử. Theo luật hiŒn hành ở Nga, viŒc tham gia đăng kš vào ứng cử cũng như m†i vấn đŠ vận động bầu cử chỉ được ti‰n hành trong thời hạn 1 năm trước khi tổng thống h‰t nhiŒm kỳ (tức bắt đầu từ 1999). Tính đ‰n thời đi‹m này đã có khoảng vài chục người muốn tham gia ứng cử tổng thống. NhiŠu người trong số h† thậm chí đã bắt đầu tích cực vận động bầu cử trước thời hạn luật pháp cho phép cả nửa năm trời. Bản tính "tự do" có lẽ hơi đặc trưng đối với các chính khách Nga.

           Chính phủ mới không vội công bố chương trình kinh t‰ của mình. Theo tuyên bố khôn khéo của Thủ tướng Primakov thì "chính phủ chứa th‹ đưa ra một chương trình kinh t‰ một khi chưa giải quy‰t được thanh toán, khúc mắc trong lãnh vực tài chính" vốn là xương sống cho bất kỳ nŠn kinh t‰ quốc dân nào. Thực chất, nội các chính phủ mới không ngồi không mà đã ti‰n hành một số giải pháp kinh t‰ chữa cháy. ViŒc phát hành thêm tiŠn mặt vốn không được công khai tuyên bố nhưng không còn là bí mật nữa: Tổng số tiŠn phát hành thêm trong 25 ngày của tháng 9, theo ước lượng, là vào khoảng 17,5 t› rúp - thông báo từ "Interfax-AFI" dựa trên số liŒu của Ủy ban điŠu hành lưu thông tiŠn tŒ thuộc NHTU Nga. Theo các đánh giá của các chuyên gia kinh t‰ "Interfax" thì tổng số tiŠn mặt đang lưu hành (không tính kho bạc của NHTU) cho đ‰n ngày 25/09 là 159,6 t› rúp, có nghĩa là hơn 22,6 t› so với ngày 1/01/1998. Trong giai đoạn từ tháng giêng đ‰n tháng 7 năm 1998 lưu lượng tiŠn mặt phát hành thêm là 0,7 t› rúp, riêng trong tháng 8 tăng lên thành 4,4 t› rúp. Đ‹ gi” ổn định t› giá rúp/Usd, đã áp dụng một loạt các biŒn pháp như: bắt buộc các doanh nghiŒp xuất khẩu phải bán 70% khoản thu ngoại tŒ của mình trên thị trường chứng khoán ngoại tŒ. Mặt khác NHTU giảm bớt tối đa số lượng thành viên tham gia mua bán ngoại tŒ chứng khoán (không cho phép các ngân hàng đang, tổ chức đang mắc nợ tham gia mua bán...) - viŒc này đã tạo ra một không khí nghiêm túc và có trách nhiŒm hơn trên thị trường chứng khoán ngoại tŒ Moscow, nơi vốn dĩ là đi‹m hoạt động chính cho viŒc đầu cơ ngoại tŒ. Có lẽ nhờ th‰ mà giá Usd/rúp trong suốt hai tuần qua giữ vững ở mức ~16 rúp/1 Usd và "thậm chí" còn có khuynh hướng đi xuống vào thời đi‹m vi‰t bài này. Tuy nhiên, chính phủ Nga vẫn đang phải tìm cách ti‰p tục vay thêm tiŠn của MWF (n‰u không muốn ti‰p tục in thêm tiŠn). Nhưng cho đ‰n giò phút này, nội các chính phủ mới ở Nga vẫn chưa gây được sự tin cậy đúng mức. ViŒc cho Nga vay ti‰p tiŠn phụ thuộc rất nhiŠu vào một chính sách kinh t‰ rõ rŒt và có hiŒu quả thực t‰. Đ‹ th‹ hiŒn rõ quan đi‹m kinh t‰ của mình, thủ tướng Primakov cũng đã tuyên bố chính thức rằng sẽ không ti‰n hành bất cứ viŒc quốc hữu hóa nào cũng như viŒc Nga sẽ thanh toán sòng phẳng m†i khoản nợ có từ trước đây. Một số các biŒn pháp bảo đảm tiŠn lương, hưu trí, trợ cấp, h†c bổng và bảo hi‹m tiŠn gửi ngân hàng cũng đã được chính phủ mới thông qua bằng nghị định, văn bản cụ th‹.

          Song song với các vấn đŠ kinh t‰, khủng hoảng đã bắt đầu hình thành một "mặt trận" không tuyên bố. Mặt trận phân chia th‰ lực và tư tưởng mới trong các nhóm, đảng phái chủ chốt. Lần đầu tiên, trong cuộc đi thăm London, thị trưởng Moscow Luzkov đã chính thức tuyên bố "sẽ tham gia ứng cử tổng thống, n‰u nhận thấy khả năng của người có th‹ ứng cử không đảm bảo cho một cuộc cải tạo đất nước ở mức độ cần thi‰t". Với tuyên bố trên, Luzkov trở thành một trong số nhân vật có cơ hội lớn nhất được ứng cử chức vị tổng thống sau Elsin. Luzkov đã hình thành một khuynh hướng chính trị mới (trung-tả) đang là tiŠn thân của một th‰ hŒ lãnh đạo các quốc gia trên th‰ giới hiŒn nay. Nội bộ các đảng phái chính trị cũng có nhiŠu bién động thay đổi lớn. Cố vấn kinh t‰ của tổng thống Livshis đã có nhân xét: "Nga đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc phân chia tài sản mới mà trong đó - sẽ không có tư nhân hóa hay quốc hữu hóa. Ông ta cho rằng những người sở hữu mới sẽ là những người chủ nợ chính của các ngân hàng thương mại và các tổ chức tài chính đang có khả năng phá sản sau ngày 17/08. Tình trạng ở Nga sau 17/08 thay đổi từ gốc rễ trong viŒc th‰ hŒ thứ nhất của nhóm lãnh đạo rời khỏi sân khấu chính trị. Theo š ki‰n Livshis, ở Nga chỉ còn lại hai nhóm "lãnh đạo" thực chất có ảnh hưởng vào chính trường. Tất cả những nhóm còn lại tuy không bi‰n mất hẳn nhưng cũng đã mất đi một phần th‰ lực ủng hộ có th‹ của mình".